Wat is er nu mooier dan je professioneel te ontwikkelen samen met een groep collega’s? Ik zou het niet weten. Zelf doe ik al jaren mee met een intervisiegroep van collega-coaches. Ik heb een eenzaam beroep en met hen kan ik aan de hand van casuïstiek heel veel leren.
Wat is intervisie?
Bij intervisie gaat het erom dat een professional de kans krijgt met behulp van collega’s te reflecteren op zijn eigen handelen en denken. Intervisie heeft tot doel iemands professionaliteit te vergroten door zijn persoon in relatie tot bepaalde ervaringen en vraagstukken te bespreken. Het gaat dan niet direct over vakinhoudelijke zaken, maar over de persoon en de kennis en vaardigheden waarover hij beschikt. Dit alles in de context van de werkpraktijk. (De Haan 2001)
Er zijn verschillende intervisiemethoden die ingezet kunnen worden. Welke je gebruikt hangt af van de vraag en het beoogde doel van de casusinbrenger. Er is een waaier aan mogelijkheden dat gaat van het verkrijgen van praktische tips en adviezen tot diepgaand (zelf)onderzoek en alles wat er tussen zit.
Deelnemers
De deelnemers zijn collega’s maar kunnen uit verschillende disciplines komen. Het is niet nodig dat mensen elkaar al kennen. Zelf werk ik alleen met mensen die vrijwillig meedoen, gemotiveerd zijn om te leren en de intervisiegroep zien als een kans om te ontwikkelen.
Intervisiegroepen
Je kunt een doorlopende intervisiegroep beginnen (ik zit zelf met mijn collega-coaches in zo’n groep). Het voordeel is dat medewerkers altijd de kans hebben te reflecteren met collega’s. Nadeel vind ik dat het een veredelde praatgroep kan worden, bedoeld om even bij te komen van de hectiek van alle dag. Zeker wanneer er geen procesbegeleider bij is.
Dit jaar ben ik gevraagd door de directeur van een zorginstelling om een intervisiegroep te leiden die wisselt van samenstelling. Na 7 bijeenkomsten stopt de groep en mogen 6 á 8 andere collega’s deelnemen. Ik vind het een slim idee omdat je als medewerker de gelegenheid krijgt aan intervisie te doen en tegelijk weet dat het eindig is. Daardoor wil je in de beschikbare tijd wél resultaat halen. Terwijl de nieuwe groep aan de intervisie begint is de eerste groep al bezig het geleerde toe te passen en collega’s op de werkvloer positief te beïnvloeden.
Het mooie van goede intervisie is dat het heel veel oplevert wat direct beschikbaar is voor het werk
Het oefenen van de onderzoekende houding, de zelfreflectie, het afstand nemen maakt dat je op een verdiepende manier leert. Niet alleen van je eigen casus, maar ook van de inbreng van anderen. Je leert luisteren en kunt steeds beter je eigen behoefte formuleren omdat je moet aangeven wat je van de groep nodig hebt. De voorbeelden gaan over echte gebeurtenissen waarin een moeite wordt ervaren. Inzicht en actie op dat gebied zijn werkelijk waardevol.
Hoe meer mensen ervaring opdoen met intervisie hoe makkelijker het wordt om zonder begeleiding samen met collega’s te reflecteren op het eigen handelen. Je kunt dan ook ‘even’ een intervisieronde doen tijdens de normale teamvergadering of een gelegenheidsgroepje organiseren als je een probleem hebt.
Hoe begin je met intervisie?
1. Vraag een goede procesbegeleider
Iemand met ervaring in het begeleiden van intervisiegroepen die in staat is adequaat in te spelen op de vraag binnen de groep. Hij moet aansluiten op het niveau van de groep en diverse intervisiemethoden kunnen inzetten. Hij moet een goede sfeer creëren en stimuleren dat inzichten worden omgezet in actie.
2. Nodig mensen uit om deel te nemen
Organiseer een verkennende bijeenkomst met de procesbegeleider en geïnteresseerden uit de organisatie. Laat mensen uitspreken wat hun verwachtingen zijn. Maak afspraken over de startdatum, frequentie en duur van de bijeenkomsten. In principe verbinden mensen zich voor alle bijeenkomsten aan de intervisiegroep.
Ook als leidinggevende of directeur ben je aanwezig bij de verkenning want daardoor is het voor iedereen duidelijk dat de doelstelling en afspraken breed gedragen worden. Wees helder over vertrouwelijkheid. Er wordt inhoudelijk niet gerapporteerd. Je kunt wel na 7 bijeenkomsten gezamenlijk evalueren. Een korte samenvatting van de intenties, verwachtingen en afspraken gaat op één A4-tje naar de deelnemers.
3. Faciliteer praktische zaken
Het belangrijkste is een prettige ruimte met een tafel en stoelen, een flipover en voldoende licht en frisse lucht. Er mogen geen mensen binnen komen om even iets te vragen. Verder natuurlijk koffie en thee en een kan water. De procesbegeleider krijgt een lijst met de namen en e-mailadressen van de mensen die meedoen.
4. Als je zelf niet in de groep zit bemoei je dan niet met de inhoud
Medewerkers moeten vrij zijn om elke werkgerelateerde vraag in te brengen. Het is wel goed om zo nu en dan aan deelnemers te vragen hoe het bevalt. Hebben ze er iets aan? Hoe zetten ze resultaten in op het werk?
Meer weten?
We hebben het nu gehad over een intervisiegroep die verbonden is aan één instelling, maar er zijn vele vormen van intervisie mogelijk. Momenteel werk ik aan een intervisiegroep voor leidinggevenden in de zorg van verschillende organisaties. We werken dan instelling-overstijgend aan professionele ontwikkeling.
Wil je met intervisie beginnen binnen jullie instelling? Of heb je belangstelling voor de groep voor leidinggevenden in de zorg? Je kunt contact opnemen via info@nicolettedewijn.nl
(c) 2015 Nicolette de Wijn