Ieder mens wil zich ontwikkelen tot wie hij in wezen is. Die ontwikkeling kan plaatsvinden doordat je interactie hebt met andere mensen. Familie, werk en liefdesrelaties zijn ideale speelvelden waarop je levenservaring opdoet. Door frustrerende en pijnlijke ervaringen word je uitgedaagd om stevig in je schoenen te staan. Je gaat onderzoeken wat je kunt leren om uiteindelijk authentiek en vrij te worden.
Het begint allemaal in je jeugd
Je wordt gevormd door ervaringen die je hebt opgedaan met je ouders en familieleden, maar ook met leraren, klasgenootjes en andere mensen. Je maakt pijnlijke dingen mee en leert hoe je daarmee om moet gaan. Alle ervaringen sla je als informatie op, alsof je een harde schijf hebt.
De harde schijf draait op de achtergrond mee en kleurt de dingen die je meemaakt
Het wordt de bril waardoor je kijkt en waarop je de wereld tegemoet treedt. Je hebt bepaalde verwachtingen en oordelen op basis van de informatie op je harde schijf. Het lukt je steeds beter om jezelf te beschermen tegen negatieve invloeden van buitenaf. Je leert omgaan met frustratie en ontwikkelt mechanismen die jou helpen te overleven.
En dan word je verliefd
Op iemand die voldoet aan een diep verlangen dat je hebt. Het lijkt erop dat hij of zij iets kan oplossen van oude pijn die, ergens diep opgeslagen, nog om heling vraagt. Je voelt je eindelijk echt gezien, echt gehoord en geliefd. Maar er zit een addertje onder het gras. Je hebt het beeld van de ander zelf gecreëerd. De partner is niet in staat de pijnlijke plekken te helen. Het beeld is een illusie, de verwachtingen zijn niet reëel. Sterker nog, de ander doet juist dingen waardoor je nog meer gekwetst wordt.
Zo ontstaan patronen
Je maakt gedurende je leven steeds vergelijkbare dingen mee. Met verschillende mensen, in verschillende situaties. Om jezelf te beschermen reageer je met reflexen, zoals je dat vroeger ook deed. Na verloop van tijd begin je thema’s te herkennen en je vraagt je af hoe het komt dat jij steeds dezelfde pijnlijke ervaringen hebt. Vooral binnen liefdesrelaties zie je overeenkomsten.
Dit gaat over mij!
Dan kom je tot het inzicht dat het jouw verhaal is. Na de zoveelste relatie waarin je gekwetst bent geraakt zie je niet alleen de overeenkomsten tussen de exen. Je ziet ook het patroon van jezelf. Het kan confronterend en pijnlijk zijn als je je opeens realiseert: ‘Dit gaat over mij! Het is mijn patroon, het zijn mijn verwachtingen die niet uitkomen en het is mijn verhaal waar ik steeds een nieuw hoofdstuk voor schrijf.’
Verantwoordelijkheid nemen
Nu begint het echte werk. Je neemt verantwoordelijkheid voor je leven, onderzoekt waar je invloed op kunt uitoefenen, confronteert jezelf (en anderen) en gaat op eigen benen staan. Je wordt je bewust van je eigen centrale thema en pijn. Dat maakt het mogelijk om er van een afstand naar te kijken.
Je komt erachter dat ruzies en irritaties helemaal niet gaan over onbenulligheden in het heden. De emoties die je voelt komen voort uit associaties met het verleden. Je had gehoopt dat de ander aan bepaalde verwachtingen zou voldoen, dat hij of zij iets goed zou maken dat vroeger is misgegaan. Dat is het verlangen. Maar het gebeurt niet. Je bent teleurgesteld in hem of haar, maar eigenlijk kom je jezelf tegen.
Scheiden of blijven
Veel mensen verbreken vanuit teleurstelling de relatie. Dat kan een verstandig besluit zijn. Je kunt ook blijven worstelen in de hoop dat de ander nog verandert. Misschien word je cynisch en geloof je helemaal niet meer dat jij in staat bent om een volwaardige relatie een te gaan. Dan geef je het op.
Of je gaat door. En dan komt er een moment dat je existentiële vragen gaat stellen: ‘Hoe kan dit inzicht bijdragen aan mijn eigen ontwikkeling? Hoe kan ik zin geven aan dit proces? Hoe kan ik het echt anders doen en vrij worden in de keuzes die ik maak?’
Sprong in het diepe
Je kiest ervoor om zelf te veranderen, ongeacht de consequenties. Om patronen te doorbreken en afscheid te nemen van beperkende houvast. Je leert om diepe angst in de ogen te kijken en die dapper te overwinnen. Je neemt afscheid van ‘The story of my life’ en maakt ruimte om NU een wezenlijke volgende stap te zetten.
Je bent eraan toe om de ander te accepteren zoals die werkelijk is. Je laat je eigen beeld los waardoor je het reële beeld van de ander te zien krijgt. Misschien is dit een grote klap, maar het kan ook een opluchting zijn. In ieder geval ben je gestopt met je te verzetten tegen de negatieve eigenschappen van de ander. Je accepteert de gebreken en zwakheden. Dat geeft ruimte, zowel voor jezelf als voor hem of haar.
Autonoom in de relatie
En ook jij komt steeds dichter bij wie je werkelijk bent. Je leert je eigen afweermechanismen steeds beter kennen en het lukt je om bewust anders te reageren dan je altijd hebt gedaan. Misschien kom je erachter dat je richting je geliefde een beeld van jezelf in stand hebt gehouden dat niet helemaal klopt. En ook al voelt het kwetsbaar, je laat zien wie je bent en neemt het risico dat je daarop wordt afgewezen. Je hebt vertrouwen in jezelf. Dit is wat je te bieden hebt.
Je ervaart dat je niet afhankelijk bent van iemand anders om invulling te geven aan het onvervuld verlangen. Je gaat voor jezelf zorgen en neemt volledig de verantwoordelijkheid voor je eigen proces. Dat betekent dat je de verbinding kunt herstellen met het deel van jezelf dat je was kwijtgeraakt. Daar heb je die relatie niet voor nodig.
Balans tussen vrijheid en verbondenheid
Nu ben je in staat om vanuit vrijheid de relatie aan te gaan. Je accepteert verschillen en onhebbelijkheden en ook jouw lelijke kanten mogen er zijn. Het bewustzijn van je eigen autonomie groeit. Je kunt jezelf geven wat je nodig hebt en je bent duidelijk in wat je wilt. Tegelijkertijd ben je in staat om liefdevol nabij te zijn. Als de liefde van twee kanten komt breng je elkaar naar een hoger plan. Beiden autonoom, beiden verbonden.
Frustraties en conflicten zijn er nog wel, maar je herstelt sneller en pieken en dalen zijn glooiend geworden. Door de ervaringen die je met elkaar opdoet leer je jezelf steeds beter kennen. Het zijn oefeningen. Voor elk individu is de weg uniek. Maak je eigen keuzes en leer van de consequenties. Dat is ontwikkeling.