In deze onvoorziene en heftige tijd wordt er veel gevraagd van medewerkers in de gehandicaptenzorg. Maar ook van bewoners en verwanten. In onze regio hebben we inmiddels zo’n 6 weken te maken met maatregelen die de verspreiding van het virus moet voorkomen. Dat betekent thuis werken, met andere mensen samenwerken, spanning bij bewoners, twijfels over alles wat met veiligheid te maken heeft. Het zijn dingen waar niemand omheen kan.
Bezinnen, reflecteren en leren
Vanaf de eerste dag dat de maatregelen landelijk werden afgekondigd lijkt alles in een stroomversnelling te zijn gekomen. Iedereen moest schakelen, besluiten nemen, maatregelen nemen, anders communiceren en online werken. Nood breekt wet. De wereld ziet er anders uit en dat maakt dat we veerkrachtig moeten anticiperen.
Deze periode is bij uitstek een periode waarin je kunt leren door het te doen. Dat blijkt wel uit de waardevolle initiatieven die nu ontstaan. De situatie is zó anders, dat we ons dat een paar maanden geleden niet konden voorstellen. Ik hoor zelfs dat er een positief effect is op het welzijn van bewoners. Hierover nadenken en vergaderen had nooit tot die resultaten kunnen leiden. Natuurlijk zijn er mensen die moeilijk kunnen wennen aan de dagen die er nu heel anders uitzien. Maar er is ook meer rust en ontspanning bij bewoners en patiënten. Een teamleider zei tegen mij: ‘We kunnen eindelijk de zorg geven die ze nodig hebben.’
Tegelijkertijd legt de crisis van alles bloot. Ik heb de afgelopen weken meerdere leidinggevenden gesproken die vrijuit vertelden over hun twijfels omtrent hun werk. Het idee dat de storm straks voorbij is en iedereen weer terug moet naar hoe het was, maakt hen moe en onrustig. Zij stellen zichzelf de vraag of ze wel willen blijven.
Ik denk dat het geen zin heeft om te wachten tot alles weer ‘normaal’ is. De oude tijd komt niet meer terug. We leven in een nieuwe realiteit en iedereen heeft invloed op hoe dat eruit gaat zien. Het wordt op dit moment gevormd door nieuwe gewoontes en een nieuwe houding. Daarbij horen bezinning en gezamenlijke vragen die gaan over wat we wél willen. Wat is de bedoeling, welke eisen horen daarbij en hoe gaan we dat duurzaam goed doen?
De meeste mensen op de werkvloer zijn nu nog aan het overleven en druk met de dagelijkse werkzaamheden. Niet iedereen heeft nu al de ruimte om te reflecteren op het grotere geheel. Toch biedt deze periode kansen om te leren.
Vragen die daarbij kunnen helpen zijn
- Wat is (pijnlijk) zichtbaar geworden?
- Wat kan nu wel, wat voor de crisis haast onmogelijk leek?
- Zijn er blokkades opgelost?
- Welke beweging hebben we gemaakt?
- Wat hebben we nu al geleerd?
- Wat willen we behouden, doorzetten en verder ontwikkelen?
In deze fase is het goed om als organisatie te kijken naar mogelijkheden en voorbereidingen te treffen voor de periode die komen gaat. Ga in gesprek met elkaar! Bezin, reflecteer en leer. Dat kan online, maar je kunt ook met een klein groepje buiten zitten. Afgelopen week heb ik dat 2 keer gedaan, aan de voet van het duin. Het gaf letterlijk ruimte.